Bác rùa không chỉ cho Buratino con đường ra khỏi xứ Ngu Si. Buratino cứ đằng trước mặt mà chạy miết. Sao lấp lánh sau những cành cây đen ngòm. Đường mấp mô đầy đá tảng. Sương mù phủ kín khe suối. Bỗng một vật gì tròn tròn chồm dậy ngay trước mặt chú bé. Tiếng chó sủa vang. Buratino vội nằm ép xuống một tảng đá. Nó thấy hai con chó săn cảnh sát lúc nãy chạy nhanh như gió, vừa chạy vừa rít lên ghê gớm. Cái vật tròn tròn vượt khỏi mặt đường, chạy về phía dốc. Hai con chó săn đuổi theo. Lúc không nghe tiếng chân chạy và tiếng chó sủa nữa, Buratino mới co cẳng chạy bán sống bán chết. Sao trên đầu như cũng chạy theo nó qua các cành cây tối om om. Bỗng cái vật tròn kia lại vượt qua đường. Buratino lúc ấy mới trông thấy rõ là một con thỏ cõng một chú bé mặt tái mét trên lưng, chú bé bám chặt lấy hai tai thỏ.
Đá trên dốc đổ xuống rào rào. Hai con chó săn cũng vượt qua đường, rượt theo thỏ. Rồi lại hoàn toàn im lặng. 99 100 Bây giờ bóng Buratino vụt đi nhanh quá, sao trên trời như hoảng sợ chạy lùi cả lại phía sau. Lần thứ ba, thỏ chạy phốc qua đường. Chú bé cưỡi trên lưng thỏ va đầu vào cành cây, ngã lăn xuống đất, ngay dưới chân Buratino. Hai con chó nhảy phốc tới sau lưng thỏ, gầm lên:
- Bắt lấy! Bắt lấy!
Chúng nó đang tức điên lên, nên không trông thấy Bu-ra-tinô và chú bé kia. Chú bé kêu, nghe thảm thiết:
- Thôi chào Man-vi-na, vĩnh biệt từ đây.
Buratino nhìn thì, lạ chửa! Nó nhận ra Piero, bận một cái áo tay dài. Piero nằm sóng sượt, đầu lọt xuống một cái khe; cậu ta tưởng là sắp chết nên cứ nói cái câu bí mật trước khi nhắm mắt:
“Thôi chào Man-vi-nạ.. vĩnh biệt từ đây".
Buratino lay nó, kéo chân nó. Piero không động đậy. Bura- ti-nô sờ thấy một con đỉa ở trong túi; nó móc ra, để lên mũi Pi-e- rô; đỉa bám ngay vào mũi. Piero ngồi nhỏm dậy, lắc đầu, dứt đỉa ra. Nó kêu:
- À! Thế ra mình còn sống!
Buratino ôm lấy chú bé, hôn hít, khẽ đập vào má đôi má trắng như thuốc đánh răng - rồi hỏi:
- Sao cậu lại đến đây! Sao cậu lại cưỡi con thỏ xám ấy?
Piero len lét nhìn chung quanh, đáp:
- Buratino, Buratino ơi, giấu tớ đi, mau lên! Không phải chó đuổi thỏ xám đâu. Nó đuổi tớ đấy... Lão Caraba Baraba đuổi bắt tớ suốt ngày đêm. Lão ta thuê hai con chó ở xứ Ngu Si săn tớ, cho kỳ được mới nghe.
Phía xa, lại có tiếng chó sủa. Buratino túm lấy áo Piero, kéo bạn vào một bụi cây trinh nữ, hoa vàng nở thơm ngát. Piero nằm xuống lớp lá khô, khe khẽ kể:
- Buratino ạ, hôm ấy đang đêm. Gió thổi mạnh. Mưa như trút nước...
Piero kể chuyện đã cưỡi con thỏ đến xứ Ngu Si như thế nào - Buratino ạ, hôm ấy đang đêm. Gió thổi mạnh. Mưa như trút nước. Lão Caraba Baraba ngồi hút thuốc bên cạnh lò sưởi.
Bao nhiêu cô cậu múa rối đều ngủ cả, chỉ tớ là còn thức. Tớ nhớ cô bé tóc xanh quá.
- Mày ranh thật! Rõ khéo chọn người mà nhớ. Đêm hôm qua, tớ vừa trốn khỏi nhà cô ta, lúc ấy tớ bị nhốt vào buồng kín, ở cùng với bọn nhện.
- Cái gì cơ? Cậu thấy cô bé tóc xanh à? Cậu thấy Man-vi-na à?
- Cái cô ấy lạ thật! Chỉ khóc lóc vờ... và đến làm bộ.
Piero nhảy phắt lên, tay vẫy vẫy:
- Dẫn tớ đến đấy đi. Cậu giúp tớ tìm được Man-vi-na thì tớ sẽ nói cho cậu biết câu chuyện bí mật của cái chìa khóa vàng...
Buratino sướng quá reo lên:
- Hả? Cậu biết câu chuyện bí mật ấy à?
- Ừ, tớ biết cái chìa khóa ấy ở đâu cơ, lại biết làm thế nào lấy được nữa cơ. Tớ biết cái chìa khóa ấy dùng để mở một cái cửa...
Tớ nghe lỏm được câu chuyên bí mật, nên lão Caraba Bara- ba mới cho chó săn đuổi bắt tớ. Buratino thấy mồm ngứa ngáy, cứ chực buột miệng nói ra rằng cái chìa khóa bí mật hiện đang nằm trong túi áo mình. Nó vội lấy mũ nhét vào miệng cho khỏi lộ. Piero nài nó đưa về nhà Man-vi-na. Buratino lấy tay ra hiệu đang đêm thế này không thể đi được, nguy hiểm lắm, đợi đến sáng sớm mai hai đứa sẽ chạy về nhà cô bé. Buratino lại bắt Pie- rô trốn trong bụi cây trinh nữ, rồi nó nói bằng cái giọng phào phào, vì miệng nó căng phồng chiếc mũ:
- Kể chuyện đi!
- Ừ thì kể. Hôm ấy đang đêm. Gió thổi mạnh.
- Cậu kể rồi...
- Tớ không ngủ được, bỗng tớ thấy có tiếng ai đập mạnh ngoài cửa sổ. Lão Caraba Baraba lẩm bẩm:
- Ai mà đến vào cái giờ này thế?
Phía ngoài cửa sổ có tiếng trả lời:
- Tôi đây mà. Tôi là Dorema vẫn bán đỉa thuốc đây mà. Cho tôi vào sưởi nhờ với... Tớ chỉ muốn nhòm một tí xem lão bán đỉa thuốc mặt mũi thế nào. Tớ hé cái màn, thò đầu ra nhìn. Tớ thấy lão Caraba Baraba đứng dậy, vấp phải bộ râu, chửi đổng một câu rồi ra mở cửa. Một người gầy gò, cao lêu đêu, bước vào nhà, ướt như chuột lột. Mặt lão ta bé tí, bé ghê lắm, lại nhăn nhúm cả lại. Lão mặc một cái áo khoác cũ kỹ màu xanh. Ở thắt lưng, lủng lẳng nào kìm, nào móc, đinh ghim...
Tay lão xách một cái thùng sắt tây và một cái vợt bắt đỉa.
Lão cúi gập người xuống như gãy sống lưng, nói:
- Ngài có đau bụng, cảm hàn, đau xương, đau đầu, ù tai chóng mặt, thì tôi xin hầu ngài nửa tá đỉa loại hảo hạng.
Lã o Caraba Baraba bảo:
- Thôi, tôi cóc cần đỉa của bác. Bác tha hồ ngồi sưởi, chán thì thôi. Lão Dorema ngồi quay lưng vào đống lửa.
Một chốc thì áo lão ta bốc khói lên, sặc mùi bùn. Lão lại lên tiếng nói:
- Đỉa bán ế quá. Ngài có đau xương đau cốt, tôi xin biếu ngài một tá đỉa loại tốt nhất để cho bám vào đùi, chỉ xin ngài một khoanh thịt lợn và một cốc rượu.
- Cóc cần đỉa của bác. Có ăn thịt, uống rượu thì cứ lấy mà ăn.
Lão Dorema lấy thịt ăn.
Mặt lão co rúm lại, rồi giãn ra như một miếng cao su. Ăn uống xong, lão xin một mồi thuốc. Lão bảo:
- Thưa ngài, tôi ăn uống đã no nê, đã sưởi ấm. Để cảm ơn lòng tốt của ngài, tôi xin nói một câu chuyện bí mật.
Sau khi hút một mồi thuốc, lão Caraba Baraba trả lời:
- Tôi chỉ cần biết có một câu chuyện bí mật ở trên đời này, ngoài ra tôi chả cần cóc gì hết!
- Thưa ngài, tôi biết một câu chuyện bí mật quan trọng lắm...
Rùa Turtle đã nói với tôi...
Nghe đến đấy, lão Caraba Baraba giương to mắt, đứng phắt dậy, chân vướng vào râu. Lão nhảy chồm đến bên lão bán đỉa hoảng sợ, ôm lấy lão kia rống lên như con bê:
- Bác Dorema ơi, bác Dorema yêu quý ơi, bác kể đi, kể đi.
Rùa nói gì với bác.
Thế là lão Dorema kể câu chuyện như sau:
- Lúc ấy, tôi đang mải bắt đỉa ở một cái ao bẩn thỉu ở gần xứ Ngu Si. Tôi thuê một người nghèo cởi trần truồng ngâm mình dưới nước đến tận cổ để đỉa bám vào. Cứ bốn xu một ngày. Lúc anh ta lên bờ, tôi bắt lấy đỉa rồi lại cho anh ta xuống ngâm nước. Lúc đã được kha khá đỉa, bỗng thấy một cái đầu rắn nhô lên khỏi mặt nước. Nó nói:
- Này, bác Dorema, bác làm cư dân dưới ao khiếp sợ quá; nước đục ngầu cả lên. Bác chẳng để cho tôi nghỉ ngơi sau bữa ăn nữa. Bao giờ thì xong?
Lúc ấy tôi nhìn ra là một con rùa; tôi chẳng sợ gì nữa, liền đáp:
- Bao giờ bắt hết đỉa ở cái ao bẩn thỉu của mày, tao mới thôi...
- Bác có bằng lòng không quấy rầy cái ao này nữa, không bao giờ trở lại đây nữa, thì tôi sẽ trả bác tiền, bao nhiêu cũng được.
Tôi liền bảo:
- Thôi đi, mày chỉ có trơ cái xác nổi lềnh bềnh chứ có cóc khô gì. Đồ nỡm, mày lấy gì trả tao? Trả bằng cái vỏ mày chắc... Tao có bán xác mày đi để làm lược thì có...
Rùa tức xám xanh lại:
- Ở dưới đáy ao có một chiếc chìa khóa thần... Tôi biết có một người khát khao muốn được cái chìa khóa ấy lắm, mất gì cũng bằng lòng...
Dorema chưa nói hết câu, lão Caraba Baraba đã kêu tướng lên:
- Người ấy là tôi, tôi, tôi đây bác Dorema quý mến ạ. Thế sao bác không lấy chìa khóa về?
Mặt lão Dorema quắt lại như một cái nấm khô, lão trả lời:
- Đời nào! Đời nào! Ai lại đổi bao nhiêu đỉa hảo hạng lấy một chiếc chìa khoá cà tèng bao giờ! Thế là đâm ra cãi nhau. Rùa giơ chân khỏi mặt nước mà bảo:
- Tôi thề rằng tôi chẳng cho bác, chẳng cho một ai chiếc chìa khoá thần ấy nữa. Tôi thề rằng tôi chỉ cho người nào được tất cả dân cư dưới ao xin cho, mới được...
Nói xong, rùa lặn xuống nước. Lão Caraba Baraba vội vàng nhét râu vào túi áo, vớ lấy cái mũ và cái đèn, lão hét to:
- Phải chạy ngay đến xứ Ngu Si mới được! Tôi sẽ đến ngồi bên bờ ao. Tôi sẽ mỉm cười dịu dàng. Tôi sẽ van xin bọn ếch nhái, nòng nọc, sâu bọ xin rùa giúp tôi. Tôi hứa sẽ biếu chúng một triệu rưởi con ruồi rõ béo. Tôi sẽ khóc rống lên như một con bò lạc. Tôi sẽ rên rỉ như một con gà bị bệnh. Tôi sẽ khóc như một con cá sấu.
Tôi sẽ quỳ gối trước những con nhái bé nhỏ nhất... Thế nào cũng phải lấy được chiếc chìa khóa vàng này mới xong. Tôi sẽ ra thành phố, vào một căn nhà, lẩn vào một gian buồng dưới cầu thang...
Tôi sẽ tìm một cánh cửa nhỏ chưa ai trông thấy bao giờ... Tôi sẽ tra chìa khoá vào lỗ khóa...
Piero vẫn ngồi trên đống lá khô trong bụi cây trinh nữ; nó kể tiếp:
- Lúc ấy, khoái quá, tớ thò hẳn đầu ra ngoài bức rèm. Thế là lão Caraba Baraba trông thấy tớ.
- Đồ khốn! Mày nghe lỏm hết rồi!
Lão ta hét lên như vậy rồi vớ lấy tớ định quăng vào đống lửa.
Nhưng lão lại vướng râu, ngã bổ chửng xuống đất, ghế đổ lăn chiêng, ầm ầm cả lên. Tớ cũng chẳng nhớ làm thế nào tớ chui được ra khỏi cửa sổ rồi nhảy qua hàng rào, cứ thế tớ cắm cổ chạy trong đêm tối. Gió rít từng hồi, mưa đập vào mặt. Trên đầu, tia chớp lòe một cái, tớ thấy lão Caraba Baraba và lão bán đỉa đuổi ngay sau lưng, chỉ cách độ mươi bước. Tớ nghĩ bụng "Toi mạng rồi". Tớ vấp ngã, rơi trúng một cái gì mềm mềm, nóng nóng. Tớ vội bíu lấy tai nó... Đó là con thỏ xám. Nó hốt hoảng kêu lên một tiếng, nhảy phốc lên cao. Nhưng tớ cứ bám riết lấy nó, thế là hai đứa chạy vùn vụt trong đêm tối. chạy qua cánh đồng, vườn rau. Lúc thỏ mệt quá, ngồi xuống nghỉ, ra vẻ cáu lắm rồi, tớ mới hôn vào trán nó mà bảo:
- Thỏ xám ơi, chịu khó chạy thêm tí nữa, thỏ ơi!
Thỏ thở dài, thế là chúng tớ lại phi nước đại, chẳng biết đi tới đâu, lúc thì quay phải, lúc thì quay trái... Khi mây tan, mặt trăng ló ra, tớ thấy một thành phố dưới chân núi, gác chuông nghiêng ngả tứ phía. Lão Caraba Baraba và lão bán đỉa đang chạy miết về phía thành phố ấy. Thỏ bảo:
- Trời ơi, chết rồi! Đi đời nhà thỏ rồi. Họ chạy đi tìm chó săn cảnh sát đấy. Chúng mình toi mạng mất thôi! Thỏ sợ quá không biết làm thế nào, cứ chúi mũi vào chân, tai cụp xuống. Tớ nài van mãi, tớ khóc lóc, tớ quỳ dưới chân thỏ, thỏ không nhúc nhích.
Nhưng khi hai con chó săn - chân phải đeo một cái băng đen - chạy như tên bắn ra khỏi thành phố, thì thỏ run bần bật như cầy sấy.
Tớ vừa kịp nhảy lên lưng thì thỏ lao như thằng điên vào trong rừng... Đấy, từ lúc ấy, cậu cũng trông thấy đấy! Lúc Piero kể xong, Buratino khôn khéo hỏi:
- Thế căn nhà có buồng dưới chân cầu thang, mà lại có cái cửa ấy ở đâu?
- Lão Caraba Baraba chưa kịp nói... Vả lại, biết làm quái gì cái ấy... chìa khóa nằm ở dưới đáy hồ... Đời nào mình có cái may mắn...
Buratino hét vào lỗ tai bạn:
- Đây này, cái gì đây? Chìa khóa đây này!
Vừa nói, Buratino vừa móc túi lấy chiếc chìa khóa ra, quay tít trước mặt Piero.
Buratino và Piero đến nhà Man-vi-na nhưng lại phải cùng Man-vi-na và Antimo chạy trốn ngay tức khắc Lúc mặt trời lên cao đến ngọn núi, Buratino và Piero chui ra khỏi bụi cây. Hai anh em chạy qua cánh đồng mà dơi cùng Buratino đã đi qua tối hôm qua, khi trốn khỏi nhà cô bé tóc xanh sang xứ Ngu Si. Piero bước rõ nhanh để chóng được gặp Man-vi-na; trông nó đến buồn cười. Cứ mấy giây nó lại hỏi:
- Buratino này, cậu bảo sao? Man-vi-na thấy tớ có mừng không?
- Ai biết được!
Mấy giây sau, Piero lại hỏi:
- Man-vi-na thấy tớ có mừng không hả Buratino?
- Ai biết được!
Đi một lúc thì thấy một căn nhà trắng xoá, cửa sổ vẽ mặt trời, mặt trăng và những vì sao. Một làn khói nhẹ bốc lên từ ống khói lò sưởi. Một đám mây bay, trông giống đầu con mèo. Chó xù Antimo ngồi trên bậc cửa, thỉnh thoảng lại gầm gừ đám mây.
Buratino cũng ngại, không muốn quay trở về nhà cô bé tóc xanh.
Nhưng bụng đói lắm, nó lại ngửi thấy mùi sữa từ xa.
- Nếu cô ấy lại cứ muốn dạy dỗ chúng mình thì chén sữa xong, thế nào tớ cũng sẽ chuồn ngay.
Vừa lúc ấy, Man-vi-na bước ra. Một tay cô xách ấm cà phê bằng sứ, một tay bưng một giỏ đầy những bánh. Mắt cô mọng nước mắt, cô tưởng Buratino đã bị chuột tha đi ăn thịt rồi. Cô vừa ngồi xuống bên cái bàn kê giữa lối đi rải cát, thì những bông hoa xanh đưa đẩy, bướm bay rập rờn trên cành hoa, trông như những cái lá vàng, lá trắng. Bu-rati- nô bước vào; Piero theo sau. Manvi- na mở to đôi mắt, tưởng chừng cả hai chú bé chui tót vào cũng lọt. Thấy Man-vi-na, Piero nói ấp a ấp úng, chẳng hiểu nó nói gì.
Buratino thản nhiên nói:
- Đấy, tôi lôi nó về đấy, Man-vi-na dạy nó đị..
Man-vi-na biết không phải là mình nằm mê. Cô nói khẽ:
- Trời ơi! Sung sướng quá!
Nhưng cô lại lấy giọng người lớn mà bảo:
- Hai chú này... Đi rửa mặt ngay đi, đánh răng nữa nhé.
Antimo đưa hai chú ra giếng. Buratino làu bàu:
- Cậu xem, bao giờ cũng:
rửa mặt đánh răng! Sạch thế thì chết cha người ta! Nhưng hai cu cậu cũng ra giếng rửa mặt. Ác-timôn lấy túm lông đuôi phủi áo cho hai chú. Hai anh em ngồi vào bàn ăn. Buratino nhét thức ăn đầy miệng, phồng cả hai má. Còn Piero không nếm một miếng bánh nào. Nó nhìn Man-vi-na chăm chắm như thể cô bé nặn bằng bột có hạnh nhân vậy. Cô thấy thế liền bảo:
- Kìa! Piero nhìn gì tôi thế? † Ăn đi chứ, ăn đi!
Piero đáp:
- Man-vi-na ạ, từ lâu nay tôi chẳng ăn uống gì cả, chỉ làm thơ thôi...
Buratino cười ngất. Man-vi-na rất ngạc nhiên, mở to mắt.
- Thế thì Piero hãy ngâm thơ của mình đi.
Cô chống tay vào má rồi nhìn đám mây bay giống hình đầu con mèo. Piero lấy giọng ồm ồm ngâm bài thơ sau đây:
Man-vi-na, Man-vi-na ơi!
Nàng đến nơi xa xôi, Tôi mất người yêu quý, Tôi khóc than, rầu rĩ, Chẳng thiết sống trên đời.
Piero vừa đọc xong bài thơ, Man-vi-na vừa kịp khen hay thì chú cóc đã nhảy ra giữa lối đi rải cát. Mắt chú lồi hẳn ra, trông rất ghê, chú báo tin:
- Đêm qua, rùa Turtle già nua kể cho lão Caraba Ba-raba tất cả câu chuyện cái chìa khóa vàng...
Tuy Man-vi-na không hiểu chuyện gì, nhưng cô hét lên một tiếng khiếp sợ. Piero vốn đãng trí như tất cả các nhà thi sĩ, nó kêu lên mấy câu bâng quơ. Còn Buratino thì nhảy tót xuống đất, vớ lấy bánh kẹo nhét đầy hai túi.
- Trốn mau lên. Nếu bọn chó săn dẫn lão Caraba Baraba đến đây thì chết cả nút bây giờ.
Mặt Man-vi-na tái nhợt như cánh con bướm trắng. Piero tưởng cô sắp chết, liền lấy ấm cà phê rảy nước lên mình cô, làm cho cái áo đẹp của Man-vi-na bẩn hết. Antimo chạy đến sủa inh ỏi; nó có nhiệm vụ giặt áo cho cô chủ. Nó cắn lấy cổ áo Piero mà lắc lắc, làm cho cậu bé phải van xin:
- Thôi, xin lỗi mà...
Chú cóc giương hai con mắt lồi nhìn cái cảnh hỗn loạn ấy. Nó lại nói:
- Mười lăm phút nữa lão Caraba Baraba sẽ cùng chó săn tới đây...
Man-vi-na đi thay áo. Piero vặn chân vặn tay, rồi nhăn nhó bước đi trên con đường rải cát. Antimo lôi những hộp đựng đồ dùng trong nhà đi. Cánh cửa mở đóng không ngớt. Chim sẻ kêu ầm ĩ trên cây nghe rất ghê sợ. Chim én bay là sát mặt đất. Cú ở trên gác cũng rú lên một tiếng đinh tai nhức óc. Chỉ có Buratino là vẫn giữ được can đảm. Nó xếp lên lưng Antimo hai cái hộp đựng những đồ vật quan trọng nhất. Nó đặt Man-vi-na ngồi trên hộp; cô mặc bộ quần áo du lịch rất đẹp. Buratino ra lệnh cho Pie- rô bám vào đuôi chó xù. Còn nó là người chỉ huy.
- Đừng nhốn nháo! Chạy đi thôi!
Buratino bước đi trước, trông rất anh dũng; rồi đến chó xù cõng Man-vi-na lúc la lúc lắc trên mấy cái hộp; sau cùng là Piero vẫn cứ mơ mơ màng màng với mấy câu thơ vớ vẩn. Tất cả bọn chui ra khỏi khu cỏ rậm, đến một nơi chẳng có cây cối gì cả. Vừa ra thì đã thấy bộ râu rối tung của lão Caraba Baraba bên cửa rừng.
Lão đang lấy tay che mắt, nhìn xung quanh.
Đá trên dốc đổ xuống rào rào. Hai con chó săn cũng vượt qua đường, rượt theo thỏ. Rồi lại hoàn toàn im lặng. 99 100 Bây giờ bóng Buratino vụt đi nhanh quá, sao trên trời như hoảng sợ chạy lùi cả lại phía sau. Lần thứ ba, thỏ chạy phốc qua đường. Chú bé cưỡi trên lưng thỏ va đầu vào cành cây, ngã lăn xuống đất, ngay dưới chân Buratino. Hai con chó nhảy phốc tới sau lưng thỏ, gầm lên:
- Bắt lấy! Bắt lấy!
Chúng nó đang tức điên lên, nên không trông thấy Bu-ra-tinô và chú bé kia. Chú bé kêu, nghe thảm thiết:
- Thôi chào Man-vi-na, vĩnh biệt từ đây.
Buratino nhìn thì, lạ chửa! Nó nhận ra Piero, bận một cái áo tay dài. Piero nằm sóng sượt, đầu lọt xuống một cái khe; cậu ta tưởng là sắp chết nên cứ nói cái câu bí mật trước khi nhắm mắt:
“Thôi chào Man-vi-nạ.. vĩnh biệt từ đây".
Buratino lay nó, kéo chân nó. Piero không động đậy. Bura- ti-nô sờ thấy một con đỉa ở trong túi; nó móc ra, để lên mũi Pi-e- rô; đỉa bám ngay vào mũi. Piero ngồi nhỏm dậy, lắc đầu, dứt đỉa ra. Nó kêu:
- À! Thế ra mình còn sống!
Buratino ôm lấy chú bé, hôn hít, khẽ đập vào má đôi má trắng như thuốc đánh răng - rồi hỏi:
- Sao cậu lại đến đây! Sao cậu lại cưỡi con thỏ xám ấy?
Piero len lét nhìn chung quanh, đáp:
- Buratino, Buratino ơi, giấu tớ đi, mau lên! Không phải chó đuổi thỏ xám đâu. Nó đuổi tớ đấy... Lão Caraba Baraba đuổi bắt tớ suốt ngày đêm. Lão ta thuê hai con chó ở xứ Ngu Si săn tớ, cho kỳ được mới nghe.
Phía xa, lại có tiếng chó sủa. Buratino túm lấy áo Piero, kéo bạn vào một bụi cây trinh nữ, hoa vàng nở thơm ngát. Piero nằm xuống lớp lá khô, khe khẽ kể:
- Buratino ạ, hôm ấy đang đêm. Gió thổi mạnh. Mưa như trút nước...
Piero kể chuyện đã cưỡi con thỏ đến xứ Ngu Si như thế nào - Buratino ạ, hôm ấy đang đêm. Gió thổi mạnh. Mưa như trút nước. Lão Caraba Baraba ngồi hút thuốc bên cạnh lò sưởi.
Bao nhiêu cô cậu múa rối đều ngủ cả, chỉ tớ là còn thức. Tớ nhớ cô bé tóc xanh quá.
- Mày ranh thật! Rõ khéo chọn người mà nhớ. Đêm hôm qua, tớ vừa trốn khỏi nhà cô ta, lúc ấy tớ bị nhốt vào buồng kín, ở cùng với bọn nhện.
- Cái gì cơ? Cậu thấy cô bé tóc xanh à? Cậu thấy Man-vi-na à?
- Cái cô ấy lạ thật! Chỉ khóc lóc vờ... và đến làm bộ.
Piero nhảy phắt lên, tay vẫy vẫy:
- Dẫn tớ đến đấy đi. Cậu giúp tớ tìm được Man-vi-na thì tớ sẽ nói cho cậu biết câu chuyện bí mật của cái chìa khóa vàng...
Buratino sướng quá reo lên:
- Hả? Cậu biết câu chuyện bí mật ấy à?
- Ừ, tớ biết cái chìa khóa ấy ở đâu cơ, lại biết làm thế nào lấy được nữa cơ. Tớ biết cái chìa khóa ấy dùng để mở một cái cửa...
Tớ nghe lỏm được câu chuyên bí mật, nên lão Caraba Bara- ba mới cho chó săn đuổi bắt tớ. Buratino thấy mồm ngứa ngáy, cứ chực buột miệng nói ra rằng cái chìa khóa bí mật hiện đang nằm trong túi áo mình. Nó vội lấy mũ nhét vào miệng cho khỏi lộ. Piero nài nó đưa về nhà Man-vi-na. Buratino lấy tay ra hiệu đang đêm thế này không thể đi được, nguy hiểm lắm, đợi đến sáng sớm mai hai đứa sẽ chạy về nhà cô bé. Buratino lại bắt Pie- rô trốn trong bụi cây trinh nữ, rồi nó nói bằng cái giọng phào phào, vì miệng nó căng phồng chiếc mũ:
- Kể chuyện đi!
- Ừ thì kể. Hôm ấy đang đêm. Gió thổi mạnh.
- Cậu kể rồi...
- Tớ không ngủ được, bỗng tớ thấy có tiếng ai đập mạnh ngoài cửa sổ. Lão Caraba Baraba lẩm bẩm:
- Ai mà đến vào cái giờ này thế?
Phía ngoài cửa sổ có tiếng trả lời:
- Tôi đây mà. Tôi là Dorema vẫn bán đỉa thuốc đây mà. Cho tôi vào sưởi nhờ với... Tớ chỉ muốn nhòm một tí xem lão bán đỉa thuốc mặt mũi thế nào. Tớ hé cái màn, thò đầu ra nhìn. Tớ thấy lão Caraba Baraba đứng dậy, vấp phải bộ râu, chửi đổng một câu rồi ra mở cửa. Một người gầy gò, cao lêu đêu, bước vào nhà, ướt như chuột lột. Mặt lão ta bé tí, bé ghê lắm, lại nhăn nhúm cả lại. Lão mặc một cái áo khoác cũ kỹ màu xanh. Ở thắt lưng, lủng lẳng nào kìm, nào móc, đinh ghim...
Tay lão xách một cái thùng sắt tây và một cái vợt bắt đỉa.
Lão cúi gập người xuống như gãy sống lưng, nói:
- Ngài có đau bụng, cảm hàn, đau xương, đau đầu, ù tai chóng mặt, thì tôi xin hầu ngài nửa tá đỉa loại hảo hạng.
Lã o Caraba Baraba bảo:
- Thôi, tôi cóc cần đỉa của bác. Bác tha hồ ngồi sưởi, chán thì thôi. Lão Dorema ngồi quay lưng vào đống lửa.
Một chốc thì áo lão ta bốc khói lên, sặc mùi bùn. Lão lại lên tiếng nói:
- Đỉa bán ế quá. Ngài có đau xương đau cốt, tôi xin biếu ngài một tá đỉa loại tốt nhất để cho bám vào đùi, chỉ xin ngài một khoanh thịt lợn và một cốc rượu.
- Cóc cần đỉa của bác. Có ăn thịt, uống rượu thì cứ lấy mà ăn.
Lão Dorema lấy thịt ăn.
Mặt lão co rúm lại, rồi giãn ra như một miếng cao su. Ăn uống xong, lão xin một mồi thuốc. Lão bảo:
- Thưa ngài, tôi ăn uống đã no nê, đã sưởi ấm. Để cảm ơn lòng tốt của ngài, tôi xin nói một câu chuyện bí mật.
Sau khi hút một mồi thuốc, lão Caraba Baraba trả lời:
- Tôi chỉ cần biết có một câu chuyện bí mật ở trên đời này, ngoài ra tôi chả cần cóc gì hết!
- Thưa ngài, tôi biết một câu chuyện bí mật quan trọng lắm...
Rùa Turtle đã nói với tôi...
Nghe đến đấy, lão Caraba Baraba giương to mắt, đứng phắt dậy, chân vướng vào râu. Lão nhảy chồm đến bên lão bán đỉa hoảng sợ, ôm lấy lão kia rống lên như con bê:
- Bác Dorema ơi, bác Dorema yêu quý ơi, bác kể đi, kể đi.
Rùa nói gì với bác.
Thế là lão Dorema kể câu chuyện như sau:
- Lúc ấy, tôi đang mải bắt đỉa ở một cái ao bẩn thỉu ở gần xứ Ngu Si. Tôi thuê một người nghèo cởi trần truồng ngâm mình dưới nước đến tận cổ để đỉa bám vào. Cứ bốn xu một ngày. Lúc anh ta lên bờ, tôi bắt lấy đỉa rồi lại cho anh ta xuống ngâm nước. Lúc đã được kha khá đỉa, bỗng thấy một cái đầu rắn nhô lên khỏi mặt nước. Nó nói:
- Này, bác Dorema, bác làm cư dân dưới ao khiếp sợ quá; nước đục ngầu cả lên. Bác chẳng để cho tôi nghỉ ngơi sau bữa ăn nữa. Bao giờ thì xong?
Lúc ấy tôi nhìn ra là một con rùa; tôi chẳng sợ gì nữa, liền đáp:
- Bao giờ bắt hết đỉa ở cái ao bẩn thỉu của mày, tao mới thôi...
- Bác có bằng lòng không quấy rầy cái ao này nữa, không bao giờ trở lại đây nữa, thì tôi sẽ trả bác tiền, bao nhiêu cũng được.
Tôi liền bảo:
- Thôi đi, mày chỉ có trơ cái xác nổi lềnh bềnh chứ có cóc khô gì. Đồ nỡm, mày lấy gì trả tao? Trả bằng cái vỏ mày chắc... Tao có bán xác mày đi để làm lược thì có...
Rùa tức xám xanh lại:
- Ở dưới đáy ao có một chiếc chìa khóa thần... Tôi biết có một người khát khao muốn được cái chìa khóa ấy lắm, mất gì cũng bằng lòng...
Dorema chưa nói hết câu, lão Caraba Baraba đã kêu tướng lên:
- Người ấy là tôi, tôi, tôi đây bác Dorema quý mến ạ. Thế sao bác không lấy chìa khóa về?
Mặt lão Dorema quắt lại như một cái nấm khô, lão trả lời:
- Đời nào! Đời nào! Ai lại đổi bao nhiêu đỉa hảo hạng lấy một chiếc chìa khoá cà tèng bao giờ! Thế là đâm ra cãi nhau. Rùa giơ chân khỏi mặt nước mà bảo:
- Tôi thề rằng tôi chẳng cho bác, chẳng cho một ai chiếc chìa khoá thần ấy nữa. Tôi thề rằng tôi chỉ cho người nào được tất cả dân cư dưới ao xin cho, mới được...
Nói xong, rùa lặn xuống nước. Lão Caraba Baraba vội vàng nhét râu vào túi áo, vớ lấy cái mũ và cái đèn, lão hét to:
- Phải chạy ngay đến xứ Ngu Si mới được! Tôi sẽ đến ngồi bên bờ ao. Tôi sẽ mỉm cười dịu dàng. Tôi sẽ van xin bọn ếch nhái, nòng nọc, sâu bọ xin rùa giúp tôi. Tôi hứa sẽ biếu chúng một triệu rưởi con ruồi rõ béo. Tôi sẽ khóc rống lên như một con bò lạc. Tôi sẽ rên rỉ như một con gà bị bệnh. Tôi sẽ khóc như một con cá sấu.
Tôi sẽ quỳ gối trước những con nhái bé nhỏ nhất... Thế nào cũng phải lấy được chiếc chìa khóa vàng này mới xong. Tôi sẽ ra thành phố, vào một căn nhà, lẩn vào một gian buồng dưới cầu thang...
Tôi sẽ tìm một cánh cửa nhỏ chưa ai trông thấy bao giờ... Tôi sẽ tra chìa khoá vào lỗ khóa...
Piero vẫn ngồi trên đống lá khô trong bụi cây trinh nữ; nó kể tiếp:
- Lúc ấy, khoái quá, tớ thò hẳn đầu ra ngoài bức rèm. Thế là lão Caraba Baraba trông thấy tớ.
- Đồ khốn! Mày nghe lỏm hết rồi!
Lão ta hét lên như vậy rồi vớ lấy tớ định quăng vào đống lửa.
Nhưng lão lại vướng râu, ngã bổ chửng xuống đất, ghế đổ lăn chiêng, ầm ầm cả lên. Tớ cũng chẳng nhớ làm thế nào tớ chui được ra khỏi cửa sổ rồi nhảy qua hàng rào, cứ thế tớ cắm cổ chạy trong đêm tối. Gió rít từng hồi, mưa đập vào mặt. Trên đầu, tia chớp lòe một cái, tớ thấy lão Caraba Baraba và lão bán đỉa đuổi ngay sau lưng, chỉ cách độ mươi bước. Tớ nghĩ bụng "Toi mạng rồi". Tớ vấp ngã, rơi trúng một cái gì mềm mềm, nóng nóng. Tớ vội bíu lấy tai nó... Đó là con thỏ xám. Nó hốt hoảng kêu lên một tiếng, nhảy phốc lên cao. Nhưng tớ cứ bám riết lấy nó, thế là hai đứa chạy vùn vụt trong đêm tối. chạy qua cánh đồng, vườn rau. Lúc thỏ mệt quá, ngồi xuống nghỉ, ra vẻ cáu lắm rồi, tớ mới hôn vào trán nó mà bảo:
- Thỏ xám ơi, chịu khó chạy thêm tí nữa, thỏ ơi!
Thỏ thở dài, thế là chúng tớ lại phi nước đại, chẳng biết đi tới đâu, lúc thì quay phải, lúc thì quay trái... Khi mây tan, mặt trăng ló ra, tớ thấy một thành phố dưới chân núi, gác chuông nghiêng ngả tứ phía. Lão Caraba Baraba và lão bán đỉa đang chạy miết về phía thành phố ấy. Thỏ bảo:
- Trời ơi, chết rồi! Đi đời nhà thỏ rồi. Họ chạy đi tìm chó săn cảnh sát đấy. Chúng mình toi mạng mất thôi! Thỏ sợ quá không biết làm thế nào, cứ chúi mũi vào chân, tai cụp xuống. Tớ nài van mãi, tớ khóc lóc, tớ quỳ dưới chân thỏ, thỏ không nhúc nhích.
Nhưng khi hai con chó săn - chân phải đeo một cái băng đen - chạy như tên bắn ra khỏi thành phố, thì thỏ run bần bật như cầy sấy.
Tớ vừa kịp nhảy lên lưng thì thỏ lao như thằng điên vào trong rừng... Đấy, từ lúc ấy, cậu cũng trông thấy đấy! Lúc Piero kể xong, Buratino khôn khéo hỏi:
- Thế căn nhà có buồng dưới chân cầu thang, mà lại có cái cửa ấy ở đâu?
- Lão Caraba Baraba chưa kịp nói... Vả lại, biết làm quái gì cái ấy... chìa khóa nằm ở dưới đáy hồ... Đời nào mình có cái may mắn...
Buratino hét vào lỗ tai bạn:
- Đây này, cái gì đây? Chìa khóa đây này!
Vừa nói, Buratino vừa móc túi lấy chiếc chìa khóa ra, quay tít trước mặt Piero.
Buratino và Piero đến nhà Man-vi-na nhưng lại phải cùng Man-vi-na và Antimo chạy trốn ngay tức khắc Lúc mặt trời lên cao đến ngọn núi, Buratino và Piero chui ra khỏi bụi cây. Hai anh em chạy qua cánh đồng mà dơi cùng Buratino đã đi qua tối hôm qua, khi trốn khỏi nhà cô bé tóc xanh sang xứ Ngu Si. Piero bước rõ nhanh để chóng được gặp Man-vi-na; trông nó đến buồn cười. Cứ mấy giây nó lại hỏi:
- Buratino này, cậu bảo sao? Man-vi-na thấy tớ có mừng không?
- Ai biết được!
Mấy giây sau, Piero lại hỏi:
- Man-vi-na thấy tớ có mừng không hả Buratino?
- Ai biết được!
Đi một lúc thì thấy một căn nhà trắng xoá, cửa sổ vẽ mặt trời, mặt trăng và những vì sao. Một làn khói nhẹ bốc lên từ ống khói lò sưởi. Một đám mây bay, trông giống đầu con mèo. Chó xù Antimo ngồi trên bậc cửa, thỉnh thoảng lại gầm gừ đám mây.
Buratino cũng ngại, không muốn quay trở về nhà cô bé tóc xanh.
Nhưng bụng đói lắm, nó lại ngửi thấy mùi sữa từ xa.
- Nếu cô ấy lại cứ muốn dạy dỗ chúng mình thì chén sữa xong, thế nào tớ cũng sẽ chuồn ngay.
Vừa lúc ấy, Man-vi-na bước ra. Một tay cô xách ấm cà phê bằng sứ, một tay bưng một giỏ đầy những bánh. Mắt cô mọng nước mắt, cô tưởng Buratino đã bị chuột tha đi ăn thịt rồi. Cô vừa ngồi xuống bên cái bàn kê giữa lối đi rải cát, thì những bông hoa xanh đưa đẩy, bướm bay rập rờn trên cành hoa, trông như những cái lá vàng, lá trắng. Bu-rati- nô bước vào; Piero theo sau. Manvi- na mở to đôi mắt, tưởng chừng cả hai chú bé chui tót vào cũng lọt. Thấy Man-vi-na, Piero nói ấp a ấp úng, chẳng hiểu nó nói gì.
Buratino thản nhiên nói:
- Đấy, tôi lôi nó về đấy, Man-vi-na dạy nó đị..
Man-vi-na biết không phải là mình nằm mê. Cô nói khẽ:
- Trời ơi! Sung sướng quá!
Nhưng cô lại lấy giọng người lớn mà bảo:
- Hai chú này... Đi rửa mặt ngay đi, đánh răng nữa nhé.
Antimo đưa hai chú ra giếng. Buratino làu bàu:
- Cậu xem, bao giờ cũng:
rửa mặt đánh răng! Sạch thế thì chết cha người ta! Nhưng hai cu cậu cũng ra giếng rửa mặt. Ác-timôn lấy túm lông đuôi phủi áo cho hai chú. Hai anh em ngồi vào bàn ăn. Buratino nhét thức ăn đầy miệng, phồng cả hai má. Còn Piero không nếm một miếng bánh nào. Nó nhìn Man-vi-na chăm chắm như thể cô bé nặn bằng bột có hạnh nhân vậy. Cô thấy thế liền bảo:
- Kìa! Piero nhìn gì tôi thế? † Ăn đi chứ, ăn đi!
Piero đáp:
- Man-vi-na ạ, từ lâu nay tôi chẳng ăn uống gì cả, chỉ làm thơ thôi...
Buratino cười ngất. Man-vi-na rất ngạc nhiên, mở to mắt.
- Thế thì Piero hãy ngâm thơ của mình đi.
Cô chống tay vào má rồi nhìn đám mây bay giống hình đầu con mèo. Piero lấy giọng ồm ồm ngâm bài thơ sau đây:
Man-vi-na, Man-vi-na ơi!
Nàng đến nơi xa xôi, Tôi mất người yêu quý, Tôi khóc than, rầu rĩ, Chẳng thiết sống trên đời.
Piero vừa đọc xong bài thơ, Man-vi-na vừa kịp khen hay thì chú cóc đã nhảy ra giữa lối đi rải cát. Mắt chú lồi hẳn ra, trông rất ghê, chú báo tin:
- Đêm qua, rùa Turtle già nua kể cho lão Caraba Ba-raba tất cả câu chuyện cái chìa khóa vàng...
Tuy Man-vi-na không hiểu chuyện gì, nhưng cô hét lên một tiếng khiếp sợ. Piero vốn đãng trí như tất cả các nhà thi sĩ, nó kêu lên mấy câu bâng quơ. Còn Buratino thì nhảy tót xuống đất, vớ lấy bánh kẹo nhét đầy hai túi.
- Trốn mau lên. Nếu bọn chó săn dẫn lão Caraba Baraba đến đây thì chết cả nút bây giờ.
Mặt Man-vi-na tái nhợt như cánh con bướm trắng. Piero tưởng cô sắp chết, liền lấy ấm cà phê rảy nước lên mình cô, làm cho cái áo đẹp của Man-vi-na bẩn hết. Antimo chạy đến sủa inh ỏi; nó có nhiệm vụ giặt áo cho cô chủ. Nó cắn lấy cổ áo Piero mà lắc lắc, làm cho cậu bé phải van xin:
- Thôi, xin lỗi mà...
Chú cóc giương hai con mắt lồi nhìn cái cảnh hỗn loạn ấy. Nó lại nói:
- Mười lăm phút nữa lão Caraba Baraba sẽ cùng chó săn tới đây...
Man-vi-na đi thay áo. Piero vặn chân vặn tay, rồi nhăn nhó bước đi trên con đường rải cát. Antimo lôi những hộp đựng đồ dùng trong nhà đi. Cánh cửa mở đóng không ngớt. Chim sẻ kêu ầm ĩ trên cây nghe rất ghê sợ. Chim én bay là sát mặt đất. Cú ở trên gác cũng rú lên một tiếng đinh tai nhức óc. Chỉ có Buratino là vẫn giữ được can đảm. Nó xếp lên lưng Antimo hai cái hộp đựng những đồ vật quan trọng nhất. Nó đặt Man-vi-na ngồi trên hộp; cô mặc bộ quần áo du lịch rất đẹp. Buratino ra lệnh cho Pie- rô bám vào đuôi chó xù. Còn nó là người chỉ huy.
- Đừng nhốn nháo! Chạy đi thôi!
Buratino bước đi trước, trông rất anh dũng; rồi đến chó xù cõng Man-vi-na lúc la lúc lắc trên mấy cái hộp; sau cùng là Piero vẫn cứ mơ mơ màng màng với mấy câu thơ vớ vẩn. Tất cả bọn chui ra khỏi khu cỏ rậm, đến một nơi chẳng có cây cối gì cả. Vừa ra thì đã thấy bộ râu rối tung của lão Caraba Baraba bên cửa rừng.
Lão đang lấy tay che mắt, nhìn xung quanh.
